Từng bước tháo gỡ khó khăn

Theo PGS.TS Hoàng Đức Hạnh - Phó Giám đốc Sở Y tế TP Hà Nội, các đơn vị đã bước đầu phát huy được quyền lực, không chỉ nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước về ATTP, mà còn nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của đơn vị sản xuất, hộ kinh doanh. Vai trò của người đứng đầu cũng đã được “khắc họa” rõ nét.

Việc hình thành và hoạt động của lực lượng TTCN ATTP ở tuyến quận, huyện và xã, phường đã góp phần tăng hiệu lực quản lý Nhà nước về ATTP, huy động nguồn lực cho công tác quản lý ATTP.

Tuy nhiên, theo ông Hạnh, việc triển khai TTCN ATTP tới tận các xã, phường, thị trấn, quận, huyện thời gian qua cũng gặp không ít khó khăn như hạn chế về mặt nhân lực, thiếu các cán bộ có chuyên môn về ATTP phụ trách tại từng địa phương, nhất là tuyến xã, phường do đội ngũ này vẫn chủ yếu là kiêm nhiệm.

Nhiều người được giao nhiệm vụ TTCN nhưng còn tâm lý ngại va chạm, không dám làm, nhất là cán bộ ở cấp xã, phường còn tâm lý nể nang họ hàng, làng xóm vì đa phần các hộ kinh doanh nhỏ lẻ tại địa phương là người quen biết...

Mặt khác, còn tình trạng chính quyền địa phương giao phó toàn bộ hoạt động này cho phòng y tế quận, huyện, trạm y tế xã, phường nên hiệu quả không cao.

Chưa kể, nhiều đơn vị, cơ sở, hộ kinh doanh thực phẩm nằm sâu trong ngõ, ngách, không có địa điểm cố định. Các cơ sở nhỏ lẻ (chợ tạm, chợ cóc…) trên địa bàn xã, phường… thường xuyên biến động cũng gây khó khăn cho việc phát hiện, điều tra, rà soát và tổ chức thanh tra cũng gặp rất nhiều khó khăn.

Nhờ sự động viên, quan tâm chỉ đạo sát sao của UBND TP Hà Nội, UBND quận, các sở, đoàn giám sát của TP Hà Nội, của Bộ Y tế, cho nên mọi vướng mắc, khó khăn đã từng bước được tháo gỡ kịp thời.

Phòng y tế các quận, huyện đã phối hợp với các cơ quan chuyên môn của TP tổ chức các khóa đào tạo nghiệp vụ thanh tra; tập huấn kỹ năng chuyên môn, chuyên ngành ATTP.

Thông qua các khóa đào tạo, tất cả thành viên tham gia đoàn thanh tra đều được cấp chứng chỉ TTCN ATTP; được cấp trang phục riêng và UBND các cấp đã ra quyết định thành lập 12 đoàn TTCN ATTP, với sự tham gia đầy đủ của các đơn vị chức năng theo quy định.

Qua triển khai TTCN ATTP, nhiều cơ sở vi phạm về ATTP được phát hiện, đã kịp thời xử lý. Ngoài việc xử phạt các đơn vị, hộ kinh doanh thực phẩm vi phạm, thông qua việc triển khai thí điểm TTCN ATTP, các đoàn thanh tra đã kết hợp làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục các kiến thức, quy định của pháp luật về bảo đảm ATTP.

Kịp thời ngăn chặn, xử lý các trường hợp vi phạm về ATTP, không để xảy ra ngộ độc thực phẩm trên địa bàn quận và các bệnh truyền nhiễm qua thực phẩm.

Tại các quận và các địa phương triển khai đã có những chuyển biến rõ nét, đó là nhận thức, kiến thức của các cơ sở sản xuất, kinh doanh, chế biến thực phẩm và người dân trên địa bàn quận được nâng lên.

Việc hình thành và hoạt động của lực lượng TTCN ATTP ở tuyến quận, huyện, xã, phường đã góp phần tăng hiệu lực quản lý Nhà nước về ATTP, huy động nguồn lực cho công tác quản lý ATTP, nhất là nhận được sự nhiệt tình, ủng hộ của người dân trên địa bàn…

Chị Lê Thị Linh, kinh doanh rau, củ, quả tại chợ Vọng, cho biết, cũng như nhiều hộ kinh doanh trong chợ, trước đây gia đình vẫn chủ yếu nhập rau, củ, quả từ các bạn hàng quen biết đến từ các huyện ngoại thành như Thanh Trì, Ứng Hòa. Do là bạn hàng lâu năm, cho nên khi nhập hàng về bán, chỉ cần quan tâm các sản phẩm tươi, ngon, bắt mắt, chứ không đòi hỏi giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm. Tuy nhiên, khi được chính quyền địa phương, các cơ quan chức năng, ban quản lý chợ vận động, tuyên truyền, nhất là sau khi quận, phường thí điểm triển khai TTCN ATTP, việc kinh doanh của không chỉ gia đình chị mà nhiều hộ kinh doanh khác trong chợ đã có những chuyển biến khá rõ rệt.

“Chúng tôi đã yêu cầu người cung cấp rau, củ, quả cho biết rõ nguồn gốc xuất xứ; thường xuyên tổ chức vệ sinh khu vực bán hàng, khu vực chung quanh nơi bán hàng; chấp hành việc cung cấp mẫu thực phẩm kịp thời cho các cơ quan chức năng khi có yêu cầu... Đáng mừng, hiện nay người tiêu dùng đến mua hàng đông hơn, tin tưởng hơn khi mua các loại thực phẩm trong chợ", chị Linh cho biết.

Nhân rộng mô hình, đẩy lùi thực phẩm bẩn

Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Hoàng Đức Hạnh cho biết, ở xã, phường, vấn đề vệ sinh ATTP nhức nhối nhất là các mặt hàng nông sản. Bên cạnh việc đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra, xử phạt vi phạm và lấy mẫu kiểm nghiệm thì điều quan trọng là phải quản lý được theo chuỗi thực phẩm, nghĩa là kiểm soát được thực phẩm từ nguồn gốc, quá trình chế biến đến lưu thông, tiêu thụ.

Cũng theo ông Hạnh, lực lượng thanh tra sẽ tập trung nhắc nhở, tuyên truyền để người sản xuất, kinh doanh thực phẩm làm tốt hơn, sau khi đã phổ biến mà các đối tượng vẫn cố tình vi phạm thì mới xử phạt.

Đặc biệt, qua thanh tra, kiểm tra, nếu doanh nghiệp, cá nhân bị thanh tra không đồng ý với kết quả thanh tra, có phản ánh hoặc kiến nghị, thì thanh tra chuyên ngành ATTP cấp TP sẽ thanh tra lại và xử lý nghiêm nếu phát hiện sai phạm của lực lượng chức năng.

Theo thống kê của Sở Y tế Hà Nội, trong 10 tháng đầu năm 2018, trên địa bàn TP đã thực hiện 938 đoàn thanh tra, kiểm tra công tác đảm bảo an toàn thực phẩm, trong đó, có 745 đoàn liên ngành, 193 đoàn kiểm tra chuyên ngành của nông nghiệp, công thương, y tế.

Các đoàn đã thanh tra, kiểm tra 102.098 lượt cơ sở, qua đó phát hiện lập biên bản, xử phạt 6.810 cơ sở hơn 25 tỷ đồng, hủy sản phẩm của 120 cơ sở.

Đặc biệt, Công an TP đã khởi tố 1 vụ với 2 bị can có hành vi sản xuất kinh doanh mì chính giả.

Ngoài ra, các cơ quan chuyên môn tuyến TP đã lấy 1.389 mẫu thực phẩm gửi làm xét nghiệm chỉ tiêu lý hóa và vi sinh tại Labo xét nghiệm. Kết quả, có 1.260/1.389 mẫu đạt chỉ tiêu vi sinh, hóa lý, các mẫu không đạt do phát hiện Salmonella, vượt giới hạn dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, dư lượng kháng sinh Chloramphenicol, Ciprofloxacin, thủy ngân, Enrofloxaxin...

Cơ quan chuyên môn của TP Hà Nội cũng xét nghiệm nhanh 191.453/207.640 mẫu, gồm xét nghiệm nhanh dụng cụ, tinh bột, nước sôi có số xét nghiệm đạt là 153.346/169.046 mẫu; xét nghiệm nhanh các mẫu thực phẩm (hàn the, phẩm màu, dấm...) có số mẫu đạt là 38.107/38.594 mẫu.

Liên quan đến các xét nghiệm nhanh, các cơ quan chuyên môn tuyến quận, huyện đạt 186.940/203.012 mẫu, tuyến TP đạt 4.513/4.628 mẫu; xét nghiệm nhanh trên 5 xe kiểm nghiệm ATTP chuyên dùng, lưu động trong các đợt thanh tra, kiểm tra liên ngành, chuyên ngành từ đầu năm đến nay có 702/702 mẫu đạt xét nghiệm.

Ngoài ra, TP đã kiện toàn 4 đội cơ động phòng chống ngộ độc thực phẩm, chủ động giám sát ATTP phục vụ hội nghị, sự kiện lớn của Trung ương và TP với khoảng 60.000 suất ăn đảm bảo ATTP.

Tại Hà Nội, các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm với đặc trưng nhỏ lẻ. Đặc biệt tại tuyến xã, phường đa số không có giấy phép kinh doanh, chưa đáp ứng được các tiêu chí ATTP. Tuy nhiên, việc xử lý vi phạm gặp rất nhiều khó khăn, mới dừng lại ở nhắc nhở.

Theo Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung, tới đây, TP sẽ lập lực lượng phản ứng nhanh về ATTP cùng với các xe kiểm nghiệm nhanh thực phẩm tại chỗ mà TP mới tiếp nhận, công tác kiểm tra, xử lý đảm bảo ATTP sẽ đạt được hiệu quả cao hơn.

Với phương châm, không ngồi “đút chân gầm bàn” chỉ đạo mà phải đi kiểm tra thực tế là yêu cầu của TP đối với lãnh đạo các quận, huyện, xã, phường khi triển khai thanh tra ATTP. Đích thân các Phó Chủ tịch cấp quận, huyện phải đi kiểm tra ATTP ít nhất 1 lần trong 2 tuần, Chủ tịch UBND xã, phường, thị trấn kiểm tra 1 lần/tuần, còn Phó Chủ tịch kiểm tra 2 lần/tuần. 

Hy vọng với sự vào cuộc quyết liệt của các cấp chính quyền, sẽ đẩy lùi thực phẩm “bẩn” ra khỏi thị trường.

Nguồn: thanhtra.com.vn -Lê Phương