Histamin (C5H9N3) là một amin sinh học giúp duy trì chức năng sinh lý của ruột cũng như là một chất dẫn truyền thần kinh, nhìn chung Histamin đóng vai trò quan trọng đối với hệ miễn dịch cục bộ.
Histamin có khả năng làm trầm trọng thêm tình trạng phát ban, ngứa tiềm ẩn sẵn trong cơ thể những người dễ bị dị ứng.
Histamin có tính hút nước, chịu nhiệt cao mà không bị phá hủy nên nếu lượng Histamin trong thực phẩm cao thì sẽ không bị mất đi trong quá trình đun nấu. Độc tính của Histamin tùy thuộc vào lượng Histamin người dị ứng hấp thụ. Nếu lượng tiêu thụ từ 8-40mg Histamin, người nhạy cảm sẽ chảy nước mắt, nước bọt. Nếu lượng ăn từ 1500-4000mg thì người ăn có biểu hiện nhức đầu, đau bụng, tiêu chảy, khó thở, phát ban và mạch đập nhanh...
Có một số loại thực phẩm hàm chứa nhiều Histamin mà những người có cơ địa dễ dị ứng nên chú ý, chúng bao gồm:
Hải sản, đặc biệt là cá là một trong những nguồn thực phẩm có hàm chứa lượng Histamin cao nhất. Cụ thể là các loại cá biển như cá thu, cá cơm, cá ngừ, cá trích, cá đuối... nếu không được giữ đông tốt sau khi đánh bắt, bảo quản lạnh kém sẽ khiến vi khuẩn phát triển mạnh và biến đổi axit amin Histidine thành Histamin gây độc cho người.
Tình trạng nhiễm độc từ histamin trong cá có thể xảy ra từ 5 đến 30 phút sau khi ăn cá bị hư hỏng với các triệu chứng điển hình như: sưng phù, đỏ mặt và cơ thể, nóng rát miệng, buồn nôn, đau đầu, đau bụng, ngất xỉu, mờ mắt, khó thở, khò khè, tiêu chảy...
Các triệu chứng dị ứng này có thể kéo dài vài giờ đến một ngày. Ngộ độc histamin trong cá thường nhẹ, dễ chữa lành. Tuy nhiên nếu không điều trị kịp thời cũng có thể dẫn đến tử vong, với các biến chứng tim nghiêm trọng như tụt huyết áp, loạn nhịp tim.
Đa số các bệnh dị ứng thực phẩm đều được kích hoạt bởi các protein nhất định trong các chế phẩm làm từ sữa: sữa chua, pho mát, kem... Khi bạn đã bị nổi mẩn ngứa trên da thì bạn cần phải tránh những sản phẩm từ sữa hoàn toàn. Thậm chí các loại sữa tách kem và sản phẩm sữa ít béo cũng không được khuyến khích.
Các loại hạt như hạt điều, quả óc chó, hạnh nhân, đậu phộng, hạt dẻ hoặc bất kỳ loại hạt nào khác đều có thể khiến tình trạng dị ứng trầm trọng hơn, bao gồm cả những loại thực phẩm hạt đóng gói. Cách tốt nhất là người có cơ địa mẫn cảm nên thử và chủ động tránh tiêu thụ những thực phẩm này nếu thấy bản thân có nguy cơ bị dị ứng.
Các loại thực phẩm lên men như nước tương, nước mắm, giấm, rượu, bia, nước sốt....thường có hàm lượng Histamin cũng rất cao nên người dễ bị dị ứng cũng nên cẩn thận khi sử dụng những sản phẩm này.
Ngoài ra, yếu tố gây dị ứng trong thực phẩm còn có thể là từ các chất tạo màu, chất bảo quản, chất phụ gia trong quá trình chế biến. Nên tránh sử dụng những thực phẩm không rõ nguồn gốc hoặc không đảm bảo về quy trình chế biến vệ sinh an toàn thực phẩm.
Các phản ứng dị ứng Histamin có thể thể hiện ở mức độ từ nhẹ đến nặng, thậm chí nếu không được xử lý kịp thời có thể gây tử vong hoặc sốc phản vệ. Các triệu chứng dị ứng thực phẩm xảy ra thường gặp nhất ở trẻ em và trẻ sơ sinh, nhưng cũng có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi. Thậm chí có người còn đột nhiên bị dị ứng với loại thực phẩm đã ăn trong nhiều năm qua không có vấn đề gì.
Những dấu hiệu thường gặp khi bị dị ứng thực phẩm thể hiện như sau:
Nếu như phía trên là danh sách những loại thực phẩm có khả năng chứa hàm lượng Histamin cao, thì dưới đây ngược lại là những loại thực phẩm giúp giảm thiểu Histamin mà những người mẫn cảm nên cân nhắc đưa vào thực đơn hàng ngày:
So với các thực phẩm khác, thực phẩm có màu xanh vừa chứa ít chất béo lại có nhiều thành phần có lợi cho sức khỏe như: vitamin C, protein, lutein, axit folic... Do vậy, việc ăn nhiều rau củ quả có màu xanh vừa làm tăng sức đề kháng của cơ thể, vừa là cách làm giảm Histamin và nguy cơ dị ứng.
Những loại quả có múi như cam và chanh thường chứa nhiều vitamin C, là chất có tác dụng chống lại hoạt tính của Histamin, giảm được hiện tượng phát ban, ngứa ngáy, giúp tăng cường hệ miễn dịch để chống lại vi khuẩn. Ngoài ra những loại quả này cũng giàu flavonoid vốn có tác dụng kháng sinh.
Nước ép từ các loại quả họ cam chanh không chỉ cung cấp vitamin C giúp các tế bào chống khuẩn mà còn có thể tiêu diệt virus có trong màng dịch nhầy ở mũi và ở cổ họng, giảm hẳn triệu chứng dị ứng.
Táo là thực phẩm có khả năng trung hòa axit trong cơ thể, vừa có tác dụng tăng cường thể lực và gia tăng khả năng kháng bệnh. Đặc biệt trong táo có rất nhiều chất quercetin, là chất đặc biệt giúp hạn chế giải phóng Histamin. Ngoài ra, táo còn có khả năng chống oxy hóa cao nên có thể bảo vệ tế bào trước những tác nhân xấu, trong đó bao gồm cả các tác nhân gây dị ứng.
Cũng như cam, chanh, cà chua rất giàu vitamin C giúp ngăn chặn viêm nhiễm, từ đó ngăn sự xuất hiện của các triệu chứng dị ứng như nghẹt mũi. Cà chua còn làm tăng cảm giác no bụng mà không tăng thêm lượng calo nào.
Mùi tây cũng là loại thực phẩm chứa nhiều vitamin C, thậm chí còn hơn cả cam, chanh hay bất kì loại quả nào khác.
Mùi tây có chức năng như chất chống oxy hóa nhờ loại bỏ các độc tố và duy trì độ đàn hồi của các mạch máu, giúp sát trùng, chống viêm... Mỗi ngày chỉ cần tiêu thụ khoảng 25-30mg cần tây là đã cung cấp đủ lượng vitamin cho cơ thể.
Nếu không may người bệnh có cơ địa mẫn cảm và bộc phát những triệu chứng dị ứng sau khi tiêu thụ một loại thực phẩm nào đó, có thể tham khảo các cách xử lý sau:
Theo vinmec.vn
